Bekijk het Waddenweer op waddendata.nl

Sleutelen aan de ‘Rutgers van Rozenburg’ en aan de ‘Brandaris’

Op 6 november is de ‘Jhr. J.W.H. Rutgers van Rozenburg’ uit het water gehaald, gelukkig voordat de eerste zware najaarsstorm over het eiland trok. Ze wordt altijd gestald op het terrein van de museumwerf.

Daar zijn de nodige reparaties aan de motor uitgevoerd door onze werktuigkundige Adri van den Driest (foto onder). Dat was hard nodig, want tijdens de rondvaarten in augustus ontstond er een scheur in de motoruitlaat. Op zich niet zo’n grote grote klus om te repareren, maar de versleten steunen onder de motor bleken de oorzaak te zijn. Daardoor was de motor geleidelijkaan meer gaan trillen. Op het droge is het noodzakelijke werk aangepakt en dat had toch wat meer voeten in de aarde dan aanvankelijk was ingeschat. Het is Adri gelukt om met speciaal gereedschap de zaak weer in orde te brengen. Nu hij toch bezig was vond hij ook dat er aan de elektrische bedrading nog het één en ander verbeterd moest worden – en zo geschiedde.Op de foto hiernaast is het door Adri op maat gemaakte
deel van de uitlaat zichtbaar, evenals twee van de nieuw
gemonteerde steunen.

Brandaris

De oliekoeler aan één van de motoren vertoonde al geruime tijd enige lekkage. De gelekte olie werd weliswaar opgevangen, maar feitelijk moest er een nieuwe komen. Nieuw is dat toch een pittige kostenpost, maar onze werktuigkundige Arjen Sipma wist raad. Hij tikte een passende gereviseerde koeler voor een zacht prijsje op de kop. Die is inmiddels gemonteerd en de oude wordt nu onder handen genomen en komt straks als reserveexemplaar in de opslag. Begin februari is de ‘Brandaris’ naar de werf van Multiship Holland in Harlingen vertrokken waar de schroefassen getrokken zullen worden. Verleden jaar was daar tijdens de laatste restauratiefase geen budget voor, maar dankzij de genereuze gift van het honderdjarige Dorus Rijkers Fonds kan dat nu alsnog. We hopen dat er geen tegenvallers zullen zijn. Vanwege een brugstremming in Harlingen moest de voormast plat worden gelegd.

Op de foto is het door Adri op maat gemaakte deel van de uitlaat zichtbaar, evenals twee van de nieuw gemonteerde steunen.
Op de foto is het door Adri op maat gemaakte deel van de uitlaat zichtbaar, evenals twee van de nieuw gemonteerde steunen.

Stormen teisteren de ‘Brandaris’ – zelfs in ‘veilige’ haven

Elke winter wordt Terschelling gegeseld door stormen die meestal gepaard gaan met extra hoog water. In november stond de stormwind precies in de lengte van de haven, waardoor er knapen van golven liepen.

De ‘Brandaris’ kreeg het zo te verduren, dat de stuurboordklamp voor de geleiding van één van de meertrossen op het voorschip losgerukt werd. De havenmeester schatte de golfhoogte op die bewuste avond op een kleine anderhalve meter. Omdat ons zusterschip de ‘K.F. Sluys’ in de winterstalling aan de vaste wal is ondergebracht en de ‘Rutgers’ ook uit het water is, kon de ‘Brandaris’ na die eerste storm uit veiligheid aan de binnenkant van de steiger worden afgemeerd. Daar is het aanmerkelijk rustiger.

In december was het opnieuw raak en kwam een deel van de haven onder water te staan. Ons infobord ging kopje-onder en de kerstverlichting ‘waaide’ deels uit. De brug naar onze ligplaats aan de drijvende steiger werd door het slingeren uit haar werk gelicht, maar kon later weer op haar plaats worden gebracht.

Restauratie ‘Rutgers van Rozenburg’

Na inspectie door de werf Multiship Holland in Harllingen, werd duidelijk dat de lekkages van de schroefas en de roerkoning roestvorming in het achterschip hadden veroorzaakt. Beide waren aan revisie toe. Omdat mogelijk specifieke onderdelen niet voorradig zouden kunnen zijn of zelfs speciaal gemaakt zouden moeten worden, was het gewenst om de ‘Rutgers’ zo spoedig mogelijk op de werf droog te zetten. Daarom werd ze al begin maart naar de werf van Multiship gevaren. Dat is achteraf maar goed geweest, want met name de schroefas was pas begin mei hersteld en gemonteerd.

Intussen was het achterschip ontroest en is het dek gemonteerd en zijn de banken omgebouwd tot kisten waar reddingmiddelen en scheepstoebehoren kunnen worden opgeborgen. De eigen bemanning heeft het nodige voorwerk gedaan voordat de ‘Rutgers’ naar de werf ging, evenals het meeste schilderwerk. Als gerespecteerde oude dame en fris in de make up, kan onze ‘Rutgers’ van 18 t/m 20 juni in Rotterdam bij het Wereldcongres van Reddingmaatschappijen met trots gepresenteerd worden.

Evert van Urk en Fokke Haarsma aan het schilderen
Evert van Urk en Fokke Haarsma aan het schilderen

Viering 100 jaar ‘Dorus Rijkers Fonds

Op 2 juni werd in Den Helder de honderdste verjaardag van het Dorus Rijkers Fonds gevierd in het Nationaal Reddingmuseum. Dit Fonds is voor het bestaan van onze Stichting van grote betekenis geweest omdat we bij de restauraties de ‘Jhr.J.W.H. Rutgers van Rozenburg ‘, de ‘Brandaris’ en de ‘Secretaris Schumacher’ telkenmale belangrijke financiële steun van dit fonds hebben gehad.

Juist omdat het Dorus Rijkers Fonds met substantiële donaties over de brug kwam, volgden diverse andere fondsen en geldschieters. We waren uitgenodigd om met de honderdjarige ‘Brandaris’ naar Den Helder te komen. Daar werd het voorlopige boek over de geschiedenis van het fonds overhandigd door voorzitter Jelle Snoeks aan burgemeester Jan de Boer van Den Helder. 

Het boek is geschreven door Jan Heuff. Voor ons geen onbekende, want hij is de mede-oprichter en secretaris van onze stichting. En niet te vergeten: het boek “Bravo Terschellingers’’ is van zijn hand. Het jubileumboek zal in de loop van 2023 verschijnen want de viering van de honderdste verjaardag moet nog worden opgenomen.

De jarige Stichting trakteerde vijf instellingen. Als verjaardagscadeau kreeg onze Stichting een cheque met een tegoed van € 10.000. Hiervan kunnen we de komende winter de schroefassen van de ‘Brandaris’ laten trekken. Onze schipper Sierik Visman bedankte het fonds en overhandigde voorzitter Snoeks een exemplaar van het schildje ‘100 jaar Brandaris’. Een geweldig dankjewel is hier dan ook op zijn plaats!

Een aantal bestuursleden en vijf bemanningsleden waren bij deze feestelijke bijeenkomst present. De KNRM kreeg een cheque voor een nieuwe reddingboot van de NH-1816 klasse, de Nederlandse reddingsbrigades kregen een Toyota Landcruiser met rib op trailer. Het Reddingmuseum, de reddingboten ‘Dorus Rijkers’ en ‘Brandaris’ kregen elk € 10.000.

Viering 100 jaar Dorus Rijkers Fonds
Viering 100 jaar Dorus Rijkers Fonds

Bij de vijftigste editie van onze nieuwsbrief – tijd voor een terugblik

In april 2011 begonnen we met de periodieke uitgave van een Nieuwsbrief. Die ging met name over de ‘Brandaris’. We schreven toen:

“In november 2010 hebben we onze plannen voor de restauratie van de voormalige reddingboot ‘Brandaris’ uit 1923 op papier vorm gegeven. Er bleek emotioneel voldoende draagvlak op Terschelling voor het behoud van het schip te zijn, maar dat kon op het eiland onvoldoende worden vertaald in financiering voor de aankoop en restauratie. Onze Stichting is weliswaar succesvol geweest met de projecten voor het behoud van de oudste motorreddingboot ter wereld en de enige nog varende roeireddingboot van Nederland, maar dat is geen garantie voor het welslagen van een nieuw project.”

Het is er dan toch van gekomen. De restauratie van de ‘Brandaris” is eind 2011 begonnen op de werf van Jelle Talsma in Franeker met het terugbrengen van het schip in haar na-oorlogse gedaante. In de daarna volgende jaren is de restauratie stukje bij beetje verder vervolmaakt. Het schip is aangepast aan het drukke scheepvaartverkeer met de noodzakelijke marifoon- en radarinstallaties en van een boegschroef voorzien. De laatste fase van de restauratie vond in de winter van 2021 – 2022 plaats op de werf van Multiship Holland in Harlingen.

 

Een legendarisch kwartet bijeen in Den Helder tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van het Dorus Rijkers Fonds
Een legendarisch kwartet bijeen in Den Helder tijdens de viering van het 100-jarig bestaan van het Dorus Rijkers Fonds

‘Jhr. J.W.H. Rutgers van Rozenburg’ onder het mes

De ‘Rutgers’, (bouwjaar 1907!) kampte al langere tijd met lekkages, die bij onze restauratie in 2003 niet konden worden voorzien. Het betreft problemen met de roerkoning en de schroefas. Ook was er sprake van lekkage via de houten kuipbanken, omdat deze geen bodem hebben. De lekkages, op onbereikbare plaatsen, hebben hun sporen nagelaten; er is ernstige roestvorming op het vlak ontstaan.

Gezien deze kwalen werd besloten tot een laatste restauratiefase. Een deel van het werk kon in eigen regie worden uitgevoerd, zoals het ombouwen van de banken tot bergplaats voor zwemvesten. Het grote werk is gegund aan Multiship Holland in Harlingen. Begin maart is de ‘Rutgers’ naar Harlingen gevaren en bij de werf onderhanden genomen. Ze ligt onderdak en er is gelijk gekeken naar de vitale delen die vervangen moeten worden door nieuwe, of door nieuw te maken onderdelen. In beide gevallen is daar levertijd mee gemoeid. Inmiddels is de huid in het achterschip behandeld en zijn er nieuwe spanten voor het de kuipvloer gemonteerd. Begin juni moet deze restauratie zijn afgerond.

Deze restauratie kost exclusief btw ruim 30.000 euro. Dat kunnen we niet uit eigen spaargelden financieren, zodat er een beroep op sponsors en subsidiegevers is gedaan. Bij het ter perse gaan van deze nieuwsbrief kregen we telefonisch bericht dat het Mienskipfonds van de provincie Frylslân ons de maximale subsidie van € 12.000 toekent, de gemeente Terschelling € 2500, het Dirk Mentzfonds € 1000, het Dorus Rijkers Fonds heeft € 5000 toegezegd en eerder had het Familiefonds Eschauzier ons al € 2500 geschonken. We kunnen als Stichting zelf nog wat bijleggen, maar hebben nog een tekort van enkele duizenden euro’s.

Als de werkzaamheden zijn afgerond, gaat de ‘Rutgers’ rechtstreeks vanuit Harlingen op een dieplader naar het congres in Rotterdam, en komt pas eind juni weer terug op station. Een transportbedrijf voert deze klus gratis uit voor de KNRM – en brengt de boot ook weer terug naar de Friese havenstad!

De Rutgers hangt in de touwen in de haven van Harlingen
De Rutgers hangt in de touwen in de haven van Harlingen
Abonneer op